Ek was nog nooit bang vir risiko in my lewe nie. Ek het ‘n boekie gelees jare gelede by name “Living; Loving & Learning” deur Buscaglia. Daar is baie wyshede in die boekie, maar een wysheid wat ek nooit sal vergeet nie, is die volgende: “The biggest risk in life is to take no risk….”
En dit kan ek regtig sê – ek het nog altyd risiko as my vriend gesien. Dit beteken nie ek was nie bang nie. Maar ten spyte van die bang, het ek altyd deurgedruk. Dis miskien hoekom ek vandag lyk soos ek lyk – omdat ek nie maklik nee sè vir risiko nie. “Sometimes we need to learn to simply jump off the cliff and then to build your wings on the way down”. Ek het nog altyd gewalg in mense se oordrewe behoefte na sekuriteit en mensgemaakte troontjies. Hou vas aan ‘n ou grashalmpie terwyl die wye wêreld vir jou lê en wag. Grootte van die kantoor. Eie parkeerplek by die werk of nie. Ken hierdie of daardie belangrike persoon.
Maar 2018 was ‘n ander jaar. Telke male hierdie jaar het ek by myself gedink dat ek nou meer afgebyt het as wat ek kan kou. Hierdie keer, Du Toit, gaan jy jou gat sien. Jy wat so terg met risiko asof jy die Man van Staal is. Hierdie jaar gaan jy leer dat risiko geen man se speelmaat is nie.
Ons besluit einde 2017 om af te trek Kaap toe. Ek praat met my vennoot daaroor. Hy gaan die Gauteng besigheid verder groei, en ek sal soos Van Riebeeck Kaap toe kom en ons besigheid hier begin groei. Want ek is mos nie bang nie. En Desember 2017 toe is ons pens en pootjies in die Kaap. Ek, my vrou, en ons twee honde. Ek ken min mense in die Kaap, maar ek weet mos ek is goed. Ons gaan nie toelaat dat die onsekerheid van die toekoms ons “paralyse” nie. Ek gaan nie soos die ander mense wees en vashou aan my ou grashalmpies van sekuriteit nie. “To boldly go where no man has gone before…”
Min het ons Du Toit’s geweet wat vir ons voorlê.
Verandering het ons geskud tot in ons fondamente en op alle dimensies. Tot in die nate in. Tot daar waar die Disprin oplos. En ons kan maak asof dit OK was, maar dit was nie. Dit was hel. So asof jy oor ‘n kruiwa val. Dis nie so seer nie. Dis net so blêddie aanhoudend.
My seun was hierdie jaar in Graad 8 in Paul Roos. Verlede jaar was hy gelukkig en in sy veilge bekende plekkie in Laerskool Fontaineblaauw in Randburg. Goed in sport. Goed in akademie. Gewild. Hy het hierdie jaar in ‘n nuwe dorp, nuwe provinsie en ‘n nuwe skool begin sonder dat hy iemand ken. Soos in niemand nie. Niks. Nul. Zero. Zilch. Dis asof ons ‘n klein plantjie gevat het en wortel en tak uitgepluk het in Johannesburg en net so oorgeplant het in Stellenbosch. En dan net verwag het dat die plantjie sal groei. Die ander kinders hier was saam op laerskool of ken ten minste mekaar se gesigte. Vir hom was dit nie so nie. Alles was 100% nuut. Geen bekende gesigte nie. En tipiese tiener kan jy sy pyn sien, maar hy praat nie daaroor nie. Dis nie maklik vir die plantjie om net weer te groei nie.
Tolla die veteraan
My vroutjie gee al die jare vandat ons getroud is skool en sy is ‘n uitstekende onderwyseres. Sy het haar werk bedank in Johannesburg einde 2017 na hoeveel jare van skoolgee en ons het gedink sy sal sommer vinnig ‘n “joppie” kry hier in die Kaap. Want sy het nog altyd al die werk gekry waarvoor sy aansoek gedoen het. Nog nooit ‘n “Dear Johnny” briefie gekry nie. Almal wou haar nog altyd hê. Maar hierdie keer het dit nie so gewerk nie. Poste is maar skaars, en as daar iets geadverteer word, dan het die mense lankal iemand reeds in gedagte. Lyk dit vir my. Nie dat ek eintlik omgee nie, want sy kan nou baie tyd spandeer aan ons seun. En sy doen. Maar ek sien haar seer. En as sy om die etenstafel een aand met trane in haar oë vir my sê dat ons by die punt moet kom om te erken dat dinge nie werk in die Kaap nie, dan verlang ons saam terug na die kospotte van Egipte. Dan besef ek watter pyn my vreeslose Man van Staal-benadering gebring het aan die persoon vir wie ek lief is.
En my honde is ook deur hel. Hulle is gewoond aan ‘n groot erf van 2330 m2 in Linden om in rond te hardloop. En hier is hulle nou in ‘n “townhouse” waar hulle nie gras onder hulle voete het nie. En die katte loop wild rond hier – Casper se siel is onrustig.
Want in sy definisie is ‘n kat daar om vernietig te word. Dis oorlog. Elke dag. Maar hy is “outnumbered” hier. Heeltemal. Hier is die katte in beheer, nie die honde nie. En dit maak hom mal.
En ja, ek self is deur hel hierdie jaar. Die een groot projek waarop ek sou wees in Januarie 2018 kom soos die noodlot dit wil hê skielik tot ‘n einde. Net nadat ek ingetrek het in ons plekkie. Dis asof die ligte net skielik afgaan op jou. Pikdonker. En as ek nie werk nie, dan kry ek nie geld nie. “Time is money”. Dis mos maar hoe dit loop as jy jou eie besigheid het. Dit voel vir my asof ek opgedaag het in die Kaap met my “surf-board”, maar eintlik op ‘n dam lê en wag vir ‘n brander. En nie agterkom ek lê eintlik op ‘n dam nie. En almal om my gaan werk toe en doen hulle ding. En hier lê ek op my “surf-board” op ‘n blêddie dam. En wag vir ‘n brander.
En debietorders verstaan nie van ‘n dam en geen branders nie. En elke maand is ons uitgawes veel meer as ons inkomstes. As ek so terugkyk, dan skrik ek. Want die woestyn was erg.
Maar nou vir die eerste keer ruik ek die reën van die Beloofde Land voor my. Vir ‘n Namibiër is daar geen lekkerder reuk as die reuk van nat stof nie. Ons woestyn is nou klaar – dit gaan nou reën. In die woestyn.
Boeta se les:
Yanik, daar is ‘n rede hoekom God vir ons vriende gee. Want hierdie lewe is in ‘n groot mate ‘n woestyn wat ons nie maklik sal oorleef as dit nie vir vriende was nie. Maar goeie vriende is so skaars soos hoendertande. En een van jou grootste uitdagings in die lewe gaan wees om jou goeie vriende te onderskei van die kaf. So kom ek help jou. Hier is vir jou ‘n formule om seker te maak die pel van jou is ‘n ware pel. Direk van jou pa af na jou toe. Ons eie formule:
G + H + L = T
G staan vir Geloof. Dr Gustav Gous wat jou pa getrou het, sê altyd: “You must be a broker of faith”. Kyk bietjie of daardie vriend van jou geloof inbring in julle vriendskap. Oom Tolla wat jy ken, het in hierdie jaar herhaaldelike kere Deutronomium 28 oor my uitgespreek. Nie een keer nie. Herhaaldelik. Op sy mooi manier sal hy jou in die oë kyk en sê: “Jannie – jy is die kop, nie die stert nie. Geseënd sal jy wees in die stad Jannie. En in die veld. Geseënd sal wees jou mandjie en jou bakskottel. Geseënd sal jy wees by jou ingang en geseënd sal jy wees by jou uitgang. Jannie, die Here sal maak dat jou vyande voor jou sal uitvlug. En Jannie, die Here sal die goeie aan jou oorvloedig gee. Jannie, jy sal aan baie nasies uitleen, maar self nie hoef te leen nie. Jannie, jy moet dit glo. Dit is waar. Dit is die Woord van God”. Maak seker jy het sulke vriende om jou Boeta, anders gaan die woestyn te erg vir jou word.
H staan vir Hoop. Dr Gustav sê : “You must be a dealer in hope”. Jou ware vriend sal altyd vir jou hoop gee. Hy sal maak dat jy uit die donker weer die lig kan sien. Hy sal maak dat jy weer opgewonde word oor môre. Hy sal nie van jou ‘n bespotting maak, of jou probeer verkleineer sodat hy beter lyk nie. Nee, hy sal jou weer in jouself laat glo. En jou kry dat jy jou kop weer sal optel. Dan hoor ek vir ou Tolla so tong in die kies:” Jannie – ‘n man van jou gelyke sal jy nie vind in die Suidelike Halfrond nie. Die Here het ‘n wonderlike plan met jou. Hy sal jou mos nooit hiernatoe laat kom om jou te vernietig nie.” Baie kere sal hy sommer daar waar ons staan – in die publiek – vir my bid. Hardop. So op die ingewing van die oomblik. Sonder om skaam te wees oor wat die mense sal dink. Boeta, toets jou vriende en kyk of hulle oor die H dwarslat kan kom.
L staan vir Liefde. Dr Gustav sê : “You must be a giver of love”. Jou ware vriend sal liefde kan gee vir jou. Sonder om iets terug te verwag. Omgee oor jou. Dink aan jou. Bemoeienis maak met jou. Jou respekteer en jou waardeer. Jou ag. Tyd wil spandeer met jou. Jou nie wil verneder nie. Jou nie wil beheer nie. Jou nie deel van sy eie selfsugtige agenda wil maak nie. Ou Tolla het dit alles gedoen. Hy het my ingetrek in sy vriendekring in. Toe ons hier intrek, het hy melktert gaan koop en dit saam met my op my stoep kom eet. Net ons twee en een melktert en die berg. En die melktert het sy gat gesien. En my gevra om namens al sy vriende ‘n heildronk op hom in te stel op sy verjaarsdag. Maak seker jou vriende is lief vir jou. Moenie jou geld, jou tyd, en onnodige energie mors op mense wat nie verstaan van L nie.
Die T staan vir Tolla. Hy is “a broker of faith, a dealer in hope, and a giver of love”. ‘n Man van sy gelyke gaan jy nie maklik vind nie. Hoofman oor tienduisend. ‘n Vriend duisend. ‘n Man van God. Doen regtig moeite om hierdie les te verstaan. Dit gaan jou baie help om die koring van die kaf te skei. Hierdie mense is skaars. Jy skop hom nie agter elke bos uit nie. Ou Langenhoven het mos gesê: “Wees goedkoop met jou vriendelikheid, maar baie duur met jou vriendskap”
Sy ma skryf vir hom: “Aan my wonderlike seun. Ek is so bly oor jou. Jy is nie bestel nie, maar Liewe Jesus het jou as ‘n bonus vir ons gegee. Hy het geweet, hierdie kind sal ‘n verskil maak in hierdie ou siek wêreld. Ons is so lief vir jou. Ek sal nooit vergeet, jy is op ‘n Sondag in Calvinia se hospitaal gebore nie. Min het ek geweet watter wonderlike mens jou sou uitdraai. Pappa was net so lief vir jou. Mooi dag vir jou my seun. Baie liefde. Mamma”
Yanik, daai tannie verstaan van G+H+L=T. Sy het hom so grootgemaak. Sy ken.
Leer hierdie les asseblief vroeg in jou lewe my kind. Dit gaan jou baie pyn spaar. Eendag sal daardie formule ook wees G+H+L=Y. Ek wens dit toe vir jou, en ek weet dit gaan eendag waar word.
Lief vir jou
Pappa
